Italika – wstęp

Po szczypcie wiedzy teoretycznej oraz kilku prostych ćwiczeniach, czas aby zmierzyć się z pierwszym krojem pisma. Będzie nim italika. Nazwa pisma słusznie może budzić skojarzenia z Włochami, gdyż właśnie tam w połowie XVI w. ten rodzaj pisma rozkwitł najbardziej, rozprzestrzeniając się później na resztę Europy. Wybór italiki jako pierwszego kroju pisma do kaligrafowania nie jest przypadkowy. Jest ono stosunkowo proste do nauki a jednocześnie bardzo eleganckie. Daje także spore pole do własnych interpretacji.

Przykłady zaprezentowane w dalszej części zostały dopasowane do ćwiczeń z piórem. W przypadku jeśli dysponujecie jedynie pisakiem lub patykiem poszczególne pociągnięcia mogą wyglądać nieco inaczej (jest ich zazwyczaj mniej).  Przy pisaniu italiką pióro powinno znajdować się w zakresie od 40º do 45º. Przy niektórych literach może jednak wystąpić konieczność zmiany kąta nachylenia pióra. Slant liter w italice wynosi 5º, jest więc zatem pochyłe.

Rozmiar, proporcje i odstępy

Wysokość liter minuskułowych w italice (x-height) wynosi 5-krotność szerokości stalówki. Ascendery i descendery mają długość 3-4 szerokości stalówki. W tym miejscu warto skorzystać z naszego generatora arkuszy do ćwiczeń kaligrafii – Calidraw. Oprócz italiki można w nim stworzyć arkusze praktycznie dla każdego innego kroju pisma. Znając szerokość swojej stalówki (nib) możesz wygenerować i wydrukować indywidualny arkusz do ćwiczeń italiki. Jest to świetne rozwiązanie dla osób czyniących pierwsze kroki, zachęcamy jednak w dłuższej perspektywie do własnoręcznego wykonania takiego arkusza. Linie narysowane ołówkiem zawsze można zmazać – te wydrukowane już nie.

Odstępy pomiędzy parami liter (kerning, światło) różnią się i można podsumować je następująco; największy odstęp stawiamy pomiędzy literami z pionowymi kreskami oraz laskami (np. li, hi, kl). Średnie odstępy jeśli obok siebie wystąpi litera z pionową kreską i zaokrągloną częścią(np. is, le, js). Najmniejsze odstępy są pomiędzy dwoma literami z  zaokrąglonymi częściami (np. bo, od, oc, pc). Odstęp pomiędzy całymi wyrazami powinien mieć przybliżoną szerokość małej literki „x”. Oczywiście nie są to sztywne i uniwersalne zasady! Z czasem natraficie na termin ligatura, który jest wyjątkiem od reguł opisanych powyżej. Nadrzędną zasadą dla odstępów jest to aby zarówno pojedynczy wyraz jak i blok tekstu wyglądał spójnie oraz nie miał zbędnych „dziur”.

Literki podobne jak w rodzinie

Poszczególne litery w italice można podzielić na kategorie ze względu na sposób w jaki się je pisze. Mówi się wtedy o rodzinie liter spotkać się też można z grupą liter. Na przykład małe literki „o”, „c” i „e” różnią się jedynie jednym pociągnięciem, „a”, „d”, „g” oraz „q” mają brzuszki w jedną stronę. Tak pogrupowanych literek łatwiej jest się nauczyć i taki też system zastosowałem w kolejnych przykładach.

Charakter charakteru pisma

Dobrze jest wiedzieć jakie powinny być kąty, odstępy i wymiary, jednak nie bądźcie tym przerażeni – dużo ważniejszy jest ogólny rytm, dukt i spójność pisma. Bo to właśnie te czynniki czynią pismo odręczne unikatowym i właściwym jednie dla jego autora.

Mnogie formy italiki

Od XVI w. minęło sporo czasu więc siłą rzeczy odmian i rodzajów italiki jest obecnie bardzo wiele. Bardzo wiele interpretacji italiki znaleźć można wśród dzisiejszych czcionek komputerowych czyli fontów.

« Rozmiar, odstępy i proporcjeItalika – małe literki (minuskuły) »